Бэс ыйын 12-19 күннэригэр Кытай норуодунай өрөспүүбүлүкэтин Хэйлунцзян провинциятын салалтатын ыҥырыытынан (уонна босхо аһатан-хоннорон, төттөрү-таары таһан сылдьыытынан) Харбин уонна Пекин куораттары көрөр чиэскэ тигистим. СӨ Сибээскэ уонна СМИгэ министиэристибэтин дьаһалынан, Сахабыт сирин 6 араас СМИтин бэрэстэбиитэлэ буолан сырыттыбыт. Ол иһигэр, министиэристибэ үлэһитэ, “Саха” НКИХ, ВГТРК, ЯСИА суруналыыстара.

Украинаҕа – 30, Саха сиригэр – 670, Магадаан уобалаһыгар – 285, Камчаатка кыраайыгар – 1490, Чукотка автономнай уокуругар  12 772 луораветлан баар.  Уруулуу омуктара – коряктар, керектэр, алютордар, ительменнэр, алеуттар. “Луораветлан” диэн тылы эрдэ истибэтэх дьон, “кимнээҕи-кимнээҕи суруйаргыт буолла?” диэн мунаардаххыт. Луораветланнар (лыгъоравэтльан)  – чукчалар.  Чукча, ол эбэтэр луораветлан – Азия хотугулуу-илиҥҥи аҕыйах ахсааннаах олохтоох омуга. Беринг муоратыттан Индигииргэ, Хотугу Муустаах Байҕалтан Анадырь өрүскэ диэри тарҕанан-таалалаан олороллор.

Түүр тыллаах аймахтарбыт дойдуларыгар үөрэнэ сылдьар, онно тэрээһиҥҥэ кыттан кэлбит саха ыччатын кытта кэпсэттим. Күннээҕи түбүктэн аралдьыйан, Казахстан, Татарстан, Хайалаах Алтаай курдук сирдэринэн “айаннаан” кэлиэҕиҥ.

“Кыым” хаһыат ааспыт сыллааҕы 48-с №-гэр Бурятиянан, Казахстанынан, Киргизиянан, Узбекистанынан, Каракалпакиянан айанныы сылдьар Байдам Филиппов, Христина Евстафьева уонна Сардаҥа Борисова диэн үс саха ыччатын туһунан ахтан аһарбыппыт. “Саха хоһуун оҕолоро бу айаннарыттан төнүннэхтэринэ, “сырыыларын “Кыым” хаһыакка сиһилии суруйаллар ини” диэн эрэлбитин биллэрбиппит.

Ол эрэлбитин толорон, бу хас да ыйдаах, 100 күннээх уһун-унньуктаах сырыыларыттан кэккэ түгэннэри айанньыттар бэйэлэрэ суруйаллар.